logo dell'associazione

logo dell'associazione

Il Piccolo Principe-Antoine de Saint-Exupéry - lettura multilingue




lunedì 10 gennaio 2011  legge Daniele degli Esposti insieme a Leonardo Barcelò, Alain Leverrier, Carla Christiany e Nico Ferioli   
Il piccolo principe di Antoine de Saint-Exupéry, pubblicato nel 1943, è uno di quei libri che si leggono, si regalano, si rileggono e si amano senza mai stancarsene. È viaggio, storia di iniziazione, favola, romanzo d’avventura, poesia – tutto in un solo libro. Il racconto dello scrittore e aviatore francese rappresenta una storia universale. Ed è proprio l’universo che il piccolo protagonista attraversa alla ricerca dei segreti e del senso della vita. Sono stati, sono e probabilmente saranno suoi compagni di viaggio bambini, ragazzi e adulti in tutto il mondo e in centinaia di lingue. La Bottega dell’Elefante invita tutti ad una lettura multilingue di alcuni capitoli di questo testo, lettura che vuole rispecchiare la varietà culturale e linguistica presente all’interno dell’associazione. Oltre a Il piccolo principe il pubblico potrà infatti incontrare Le petit prince, El principito, Der kleine Prinz e persino Al pränzip fangén.




Al pränzip fangén
I

uno.jpg







Quand avêva sî ân a vésst, una vôlta, una figûra beléssima, int un lîber s? la furèsta vairgin ch’l avêva n?mm “Stòri vis?”. Al rapresentèva un sarpänt bòa ch’al mandèva zå una bîstia salvâdga. Víttla qué la còpia dal dsaggn.
Int al lîber ai êra scrétt: “I sarpént bòa i mànden zå la sô vittima t?tta intîra, sänza biasèrla. Dåpp i n s pôlen pi? môver es i dôrmen pr i sî mîs ch’i an da padîr”.
Alåura a pundé mänt ali aventûr dla giúngla e arrivé d åura anca mé, con un èpis culuré, ed fèr al mî prémm dsabbn. Al mî dsaggn n?mmr 1. L êra acsé:

due.jpg





Ai ò fât da vàdder ste mî chèp d ôvra ai grand, e a i ò dmandè se al mî dsaggn ai fèva ciapèr pòra.
Lâur i m an arspåus: “Parché mò un capèl aréll da fères ciapèr pòra?”.
Al mî dsaggn an rapresentèva brîsa un capèl. Al rapresentèva un sarpänt bòa ch’al padêva un elefànt. A låura ai ò dsgnè al sarpänt bòa par d dänter, par vî che chi grand i pséssen capîr. I an sänper bisåggn ed spiegaziån.
Al mî dsaggn n?mmer 2 l era acsé:

tre.jpg




I grand i um cunsiénn ed lasèr stèr i dséggn di sarpént bòa avêrt o asré, e d interesèrum piotòst ala geografî, ala stòria, ai cònt e ala gramâtica. Al fò acsé ch’a lasé lé, al’etè ed sî ân, una carîra da gran pitåur. Avêva pêrs fid?zzia par vî dal fiâsc dal mî dsaggn n?mmr 1 e dal mî dsaggn n?mmr 2. I grand i n capéssen mâi gnínta da par låur, e l è una bèla fadîga, par chi cínno, a dèri sänper e pò sänper däl spiegaziån …
Siché dånca ai ò tgn? dlîzer un ètr amstîr, e ai o ò inparé ed pilutèr i aparécc’. Ai ò vulè un pô dapart?tt al månnd. E la geografî, par dîr quall ch’è vaira, la m è sarvé magâra. Ai êra bån d arcgn?sser, dala prémma sbarlucè, la Cénna dal’Arizòna. L é dim?nndi ?ttil, se ?n al s è pêrs ala nòt.
In sta manîra, int la mî vétta ai ò av? un stracantån ed cuntât con un stracantån ed zänt sêri. Ai ò vis? pr un pèz insàmm a chi grand. A i ò vésst pròpi d’atais. Mo la mî upignån la n è pò brîsa tròp migliurè.
Quand a n incuntrèva ?n ch’am parêva un pô dsdassd, a sperimentèva sîg al mî dsaggn n?mmr 1, ch’ai ò sänper tgn? d’acât. A vlêva savair s’l avêva da bån dal capéss. Mo l? al m arspundêva sänper: “L è un capèl”. Alåura mé a n i dscurêva ne d sarpént bòa, ne d furèst vairgin, ne d strèl. A m mitêva al sô livèl. A dsurêva sîg ed bridge, ed gòlf, ed puléttica e d cruvât. E ste grand al sguazèva ed cgn?sser un òmen cum và …


Le petit prince

II

quattro.jpg
J'ai ainsi vécu seul, sans personne avec qui parler véritablement, jusqu'à une panne dans le désert du Sahara, il y a six ans. Quelque chose s'était cassé dans mon moteur. Et comme je n'avais avec moi ni mécanicien, ni passagers, je me préparai à essayer de réussir, tout seul, une réparation difficile. C'était pour moi une question de vie ou de mort. J'avais à peine de l'eau à boire pour huit jours.
Le premier soir je me suis donc endormi sur le sable à mille milles de toute terre habitée. J'étais bien plus isolé qu'un naufragé sur un radeau au milieu de l'océan. Alors vous imaginez ma surprise, au lever du jour, quand une drôle de petite voix m'a réveillé. Elle disait:
- S'il vous plaît... dessine-moi un mouton !
- Hein!
- Dessine-moi un mouton...
J'ai sauté sur mes pieds comme si j'avais été frappé par la foudre. J'ai bien frotté mes yeux. J'ai bien regardé. Et j'ai vu un petit bonhomme tout à fait extraordinaire qui me considérait gravement. Voilà le meilleur portrait que, plus tard, j'ai réussi à faire de lui. Mais mon dessin, bien sûr, est beaucoup moins ravissant que le modèle. Ce n'est pas ma faute. J'avais été découragé dans ma carrière de peintre par les grandes personnes, à l'âge de six ans, et je n'avais rien appris à dessiner, sauf les boas fermés et les boas ouverts.
Je regardai donc cette apparition avec des yeux tout ronds d'étonnement. N'oubliez pas que je me trouvais à mille milles de toute région habitée. Or mon petit bonhomme ne me semblait ni égaré, ni mort de fatigue, ni mort de faim, ni mort de soif, ni mort de peur. Il n'avait en rien l'apparence d'un enfant perdu au milieu du désert, à mille milles de toute région habitée. Quand je réussis enfin à parler, je lui dis:
- Mais... qu'est-ce que tu fais là ?
Et il me répéta alors, tout doucement, comme une chose très sérieuse:
- S'il vous plaît... dessine-moi un mouton...
Quand le mystère est trop impressionnant, on n'ose pas désobéir. Aussi absurde que cela me semblât à mille milles de tous les endroits habités et en danger de mort, je sortis de ma poche une feuille de papier et un stylographe. Mais je me rappelai alors que j'avais surtout étudié la géographie, l'histoire, le calcul et la grammaire et je dis au petit bonhomme (avec un peu de mauvaise humeur) que je ne savais pas dessiner. Il me répondit:
- Ça ne fait rien. Dessine-moi un mouton.
Comme je n'avais jamais dessiné un mouton je refis, pour lui, l'un des deux seuls dessins dont j'étais capable. Celui du boa fermé. Et je fus stupéfait d'entendre le petit bonhomme me répondre:
- Non! Non! Je ne veux pas d'un éléphant dans un boa. Un boa c'est très dangereux, et un éléphant c'est très encombrant. Chez moi c'est tout petit. J'ai besoin d'un mouton. Dessine-moi un mouton.
Alors j'ai dessiné. Il regarda attentivement, puis:
- Non! Celui-là est déjà très malade. Fais-en un autre.  sette.jpg







Je dessinai: Mon ami sourit gentiment, avec indulgence:
- Tu vois bien... ce n'est pas un mouton, c'est un bélier. Il a des cornes...
Je refis donc encore mon dessin: Mais il fut refusé, comme les précédents:
- Celui-là est trop vieux. Je veux un mouton qui vive longtemps.cinque.jpg





Alors, faute de patience, comme j'avais hâte de commencer le démontage de mon moteur, je griffonnai ce dessin-ci. Et je lançai:
sei.jpg




- Ça c'est la caisse. Le mouton que tu veux est dedans.
Mais je fus bien surpris de voir s'illuminer le visage de mon jeune juge:
- C'est tout à fait comme ça que je le voulais ! Crois-tu qu'il faille beaucoup d'herbe à ce mouton ?
- Pourquoi ?
- Parce que chez moi c'est tout petit...
- Ça suffira sûrement. Je t'ai donné un tout petit mouton.
Il pencha la tête vers le dessin:
- Pas si petit que ça... Tiens ! Il s'est endormi...
Et c'est ainsi que je fis la connaissance du petit prince.


Il piccolo principe

IX

otto.jpg





Io credo che egli approfittò, per venirsene via, di un migrazione di uccelli selvatici. Il mattino della partenza mise bene in ordine il suo pianeta. Spazzò accuratamente il camino dei suoi vulcani in attività. Possedeva due vulcani in attività. Ed era molto comodo per far scaldare la colazione del mattino. E possedeva anche un vulcano spento. Ma, come lui diceva, “non si sa mai” e così spazzò anche il camino del vulcano spento. Se i camini sono ben puliti, bruciano piano piano, regolarmente, senza eruzioni. Le eruzioni vulcaniche sono come gli scoppi nei caminetti. È evidente che sulla nostra terra noi siamo troppo piccoli per poter spazzare il camino dei nostri vulcani ed è per questo che ci danno tanti guai.
Il piccolo principe strappò anche con una certa malinconia gli ultimi germogli dei baobab. Credeva di non ritornare più. Ma tutti quei lavori consueti gli sembravano, quel mattino, estremamente dolci. E quando innaffiò per l’ultima volta il suo fiore, e si preparò a metterlo al riparo sotto la campana di vetro, scoprì che aveva una gran voglia di piangere.


nove.jpg






“Addio,” disse al fiore.
Ma il fiore non rispose.
“Addio,” ripeté.
Il fiore tossì. Ma non era perché fosse raffreddato.
“Sono stato uno sciocco,” disse finalmente, “scusami, e cerca di essere felice.”




  
Fu sorpreso dalla mancanza di rimproveri. Ne rimase sconcertato, con la campana di vetro per aria. Non capiva quella calma dolcezza.
“Ma, sì, ti voglio bene,” disse il fiore, “e tu non l’hai saputo per colpa mia. Questo non ha importanza, ma sei stato sciocco quanto me. Cerca di essere felice. Lascia questa campana di vetro, non la voglio più.”
“Ma il vento…”
“Non sono così raffreddato. L’aria fresca della notte mi farà bene. Sono un fiore.”
“Ma le bestie…”
“Devo pur sopportare qualche bruco se voglio conoscere le farfalle, sembra che siano così belle. Se no chi verrà a farmi visita? Tu sarai lontano e delle grosse bestie non ho paura. Ho i miei artigli.”
E mostrava ingenuamente le sue quattro spine. Poi continuò:
“Non indugiare così, è irritante. Hai deciso di partire e allora vattene.”
Perché non voleva che io lo vedessi piangere. Era un fiore così orgoglioso…


Der kleine Prinz

XIV

Der fünfte Planet war sehr sonderbar. Er war der kleinste von allen. Es war da gerade Platz genug für eine Straßenlaterne und einen Laternenanzünder. Der kleine Prinz konnte sich nicht erklären, wozu man irgendwo im Himmel, auf einem Planeten ohne Haus und ohne Bewohner, eine Straßenlaterne und einen Laternenanzünder braucht. Doch sagte er sich:
Es kann gut sein, dass dieser Mann ein bisschen verrückt ist. Doch er ist weniger verrückt als der König, der Eitle, der Geschäftsmann und der Säufer. Seine Arbeit hat wenigstens einen Sinn. Wenn er seine Laterne anzündet, so ist es, als setze er einen neuen Stern in die Welt, oder eine Blume. Wenn er seine Laterne auslöscht, so schlafen Stern oder Blume ein. Das ist eine sehr hübsche Beschäftigung. Es ist auch wirklich nützlich, da es hübsch ist. Als er auf dem Planeten ankam, grüßte er den Laternenanzünder ehrerbietig. 

dieci.jpg


„Guten Tag. Warum hast du deine Laterne eben ausgelöscht?“
„Ich habe die Weisung“, antwortete der Laternenanzünder. „Guten Tag.“
„Was ist das, - die Weisung - ?“

„Die Weisung, meine Laterne auszulöschen. Guten Abend.“
Und er zündete sie wieder an.
„Aber warum hast du sie soeben wieder angezündet?“
„Das ist die Weisung“, antwortete der Anzünder.
„Ich verstehe nicht“, sagte der kleine Prinz.
„Da ist nichts zu verstehen“, sagte der Anzünder.
„Die Weisung ist eben die Weisung. Guten Tag.“
Und er löschte seine Laterne wieder aus.
Dann trocknete er sich die Stirn mit einem rotkarierten Taschentuch.
„Ich tue da einen schrecklichen Dienst. Früher ging es vernünftig zu. Ich löschte am Morgen aus und zündete am Abend an. Den Rest des Tages hatte ich zum Ausruhen und den Rest der Nacht zum Schlafen…“
„Und seit damals wurde die Weisung geändert?“
„Die Weisung wurde nicht geändert“, sagte der Anzünder. „Das ist ja das Trauerspiel! Der Planet hat sich von Jahr zu Jahr schneller und schneller gedreht und die Weisung ist die gleiche geblieben!“
„Und?“, sagte der kleine Prinz.
„Und jetzt, da er in einer Minute eine Umdrehung macht, habe ich nicht mehr eine Sekunde Ruhe. Jede Minute zünde ich einmal an, lösche ich einmal aus!“
„Das ist lustig! Die Tage dauern bei dir eine Minute!“
„Das ist ganz und gar nicht lustig“, sagte der Anzünder. „Das ist nun schon ein Monat, dass wir miteinander sprechen.“
„Ein Monat?“
„Ja, dreißig Minuten. Dreißig Tage! Guten Abend.“
Und er zündete seine Laterne wieder an.
Der kleine Prinz sah ihm zu und er liebte diesen Anzünder, der sich so treu an seine Weisung hielt. Er erinnerte sich der Sonnenuntergänge, denen er früher nachging, indem er seinen Sessel weiterrückte.
Er wollte seinem Freund beispringen:
„Weißt du, … ich kenne ein Mittel, wie du dich ausruhen könntest, wenn du wolltest…“
„Ich will immer“, sagte der Anzünder.
Denn man kann treu und faul zugleich sein.
Der kleine Prinz fuhr fort:
„Dein Planet ist so klein, dass du mit drei Sprüngen herumkommst. Du musst nur langsam genug gehen, um immer in der Sonne zu bleiben. Willst du dich ausruhen, dann gehst du … und der Tag wird so lange dauern, wie du willst.“
„Das hat nicht viel Witz“, sagte der Anzünder, „was ich im Leben liebe, ist der Schlaf.“
„Dann ist es aussichtslos“, sagte der kleine Prinz.
„Aussichtslos“, sagte der Anzünder. „Guten Tag.“
Und er löschte seine Lampe aus.
Der, sagte sich der kleine Prinz, während er seine Reise fortsetzte, der wird von allen andern verachtet werden, vom König, vom Eitlen, vom Säufer, vom Geschäftsmann. Dabei ist er der Einzige, den ich nicht lächerlich finde. Vielleicht deswegen, weil er sich mit anderen Dingen beschäftigt statt mit sich selbst.
Er stieß einen Seufzer des Bedauerns aus und sagte sich noch:
Der ist der Einzige, den ich zu meinem Freund hätte machen können. Aber sein Planet ist wirklich zu klein. Es ist kein Platz für zwei…
Was sich der kleine Prinz nicht einzugestehen wagte, war, dass er diesem gesegneten Planeten nachtrauerte, besonders der tausendvierhundertvierzig Sonnenuntergänge wegen, in vierundzwanzig Stunden!


El principito

XXI
Fue entonces cuando apareci? el zorro:
–Buenos días –dijo el zorro.
–Buenos días –respondi? con cortesía el principito, volviéndose pero sin ver nada.
–Estoy aquí –dijo la voz -, bajo el manzano…

undici.jpg
–¿Quién eres? –dijo el principito–. Eres muy bonito…
–Soy un zorro –dijo el zorro.
–Ven a jugar conmigo –le propuso el principito–. Estoy tan triste…
–Non puedo jugar contigo –dijo el zorro– . No estoy domesticado.
– ¡Ah! Perd?n –dijo el prinicipito.
Pero, después de pensarlo, añadi?:
–¿Qué siginifica “domesticar”?
–Tu non eres de aquí –dijo el zorro–. ¿Qué buscas ?
–Busco a los hombres –dijo el prinicipito–. ¿Qué siginifica “domesticar”?
–Los hombres –dijo el zorro– tienen escopetas y cazan. ¡Es muy fastidioso ! También crían gallinas. Es lo único interessante. ¿Buscas gallinas ?
–No –dijo el prinicipito–. Busco amigos. ¿Qué siginifica “domesticar”?
–E salgo demasiado olvidado –dijo el zorro–. Significa “crear lazos…”
–¿Crar lazos ?
–Claro –dijo el zorro–. Para mí, tu no eres todavía más que un niño parecido a cien mil niños. Y no te necesito. Y tú tampoco me necesitas. Para ti no soy más que un zorro parecido a cien mil zorros. Pero se me domesticas, nos necesitaremos el uno al otro. Serás para mí único en el mundo. Seré para ti único en el mundo…
–Empiezo a comprender –dijo el principito–. Hay una flor… Creo que me ha domesticado…
–Puede ser –dijo el zorro–. En la Tierra se ve todo tipo de cosas…
–¡Oh ! No es en la Tierra –dijo el prinicipito–.
El zorro pareci? muy intrigado:
–¿ En otro planeta?
–Sí.
–¿ Hay cazadores en ese planeta?
dodici.jpg
–No.
–¡ Eso sí que es interessante! ¿ Y gallinas?
–No.
–No hay nada perfecto –suspir? el zorro.
Pero el zorro volvi? a su idea:
–Mi vida es mon?tona. Yo cazo gallinas, los hombres me cazan a mí. Todas las gallinas se parecen y todos los hombres se parecen. Por eso me aburro un poco. Pero, si me domesticas, será como se mi vida se bañara de sol. Conosceré un ruido de pasos que será diferente de todos los otros. Los otros pasos me hacen meterme bajo tierra. El tuyo me llamará fuera del cubil, como una música. Además, fíjate: ¿Ves allá los campos de trigo? Yo no como pan. Para mí el trigo es inútil. Los campos de trigo no me recuerdan nada. ¡Y eso es muy triste! Pero tú tienes cabellos color de oro. ¡Entonces, cuando me hayas domesticado, será maravilloso! El trigo, que es dorado, me traerá tu recuerdo. Y me gustará el rumor del viento en el trigo…
El zorro call? y mir? largo tempo al principito:
–¡Por favor… domesticame! –dijo.
–Como quieras –contest? el principito–, pero no tengo mucho tiempo. Tengo que encontrar amigos y conocer muchas cosas.
–S?lo se conocen las cosas que se domestican –dijo el zorro–. Los hombres ya no tienen tiempo de conocer nada. Compran cosas hechas a los vendedores. Pero como no existen vendedores de amigos, los hombres ya no tienen amigos. ¡Si quieres un amigo, domestícame!
–¿Qué hau que hacer? –dijo el principito.
–Hay que tener mucha paciencia –respondi? el zorro–. Empezarás por sentante un poco lejos de mí, así, en la hierba. Te mirare de reojo y no dirás nada. El lenguaje es fuente de malentendidos. Pero cada día podrás sentarte un poco más cerca...
Al día siguiente volvi? el principito.
–Hubiera sido mejor volver a las misma ora –dijo el zorro–. Si vienes, por ejemplo, a las cuatro de la tarde, a partir de las tres empezaré a ser feliz. A medida que se acerque la hora me sentiré más feliz. Y a las cuatro, me agitaré y me inquietaré ; ¡descubriré el precio de la felicidad! Pero si vienes en cualquier momento, no sabré nunca a qué hora vestirme el coraz?n… Los ritos son necesarios.
–¿Qué es un rito ? –dijo el principito.
–También es algo demasiado olvidado –dijo el zorro–. Es lo que hace que un día sea diferente de los otros días, una hora de las otras horas. Por ejemplo, entre mis cazadores hay un rito. Los jueves bailan con las chicas del pueblo. ¡Entonces los jueves son días maravillosos! Voy a pasearme hasta la viña . Si los cazaderos bailaran en cualquier momento, todos los días se parecerían y yo no tendría vacaciones.
Así, pues, el prinicpito domestic? al zorro. Y cuando se acerc? la hora de marcharse:
–¡Ah! –dijo el zorro–. Lloraré.
–Tu tienes la culpa –dijo el principito–. Yo no quería hacerte daño, pero quisiste que te domesticara…
–Claro –dijo el zorro.
–¡Pero vas a llorar! –dijo el principito.
–Claro –dijo el zorro.
–¡Entonces no sales ganando nada con todo esto!
–Sí salgo ganando –dijo el zorro–, por el color del trigo. Luego añadi?:
–Vete a ver las rosas otra vez. Comprenderás que la tuya es única en el mundo. Volverás para decirme adi?s y te regalare un secreto.

tredici.jpg



El principito se fue a ver las rosas otra vez:
–No os parecéis en nada a mi rosa, todavía no sois nada –les dijo–. Nadie os ha domesticado y no habéis domesticado a nadie. Sois como era antes mi zorro. No era más que un zorro parecido a otros cien mil. Pero le hice mi amigo y ahora es único en el mundo.
Y las rosas se sentían muy molestas.
–Sois hermosas, pero estáis vacías –sigui? diciéndoles–. No se puede morir por vosotras. Por supuesto, un transeúnte cualquiera creería que mi rosa se parece a vosotras, pero ella solas es más importante que todas vosotras: porque yo la regué. Porque le maté las orugas (excepto dos o tres por lo de las mariposas). Porche la escuché quejarse, o vanagloriarse, o incluso a veces callar. Porque es mi rosa.
Y si dirigi? otra vez hacia el zorro:
–Adi?s –dijo.
–Adi?s –dijo el zorro–. Este es mi secreto. E muy sencillo: S?lo se ve bien con el coraz?n. Lo esencial es invisibile a los ojos.
–Lo esencial es invisibile a los ojos –repiti? el principito para acordarse.
–El tiempo que perdiste con tu rosa hace que tu rosa sea tan importante.
–El tiempo que perdí con mi rosa… –dijo el principito para acordarse.
–Los hombres han olvidado esta verdad –dijo el zorro–. Pero tu no debes olvidarla. Te haces responsabile para siempre de lo que has domesticado. Eres responsabile de tu rosa…
–Soy responsabile de mi rosa… –repiti? el principito para acordarse.
Il piccolo principe in varie lingue: www.petit-prince.at/links.htm